نگاهی به جلوه های ویژه فیلم نوح (ع)

امروز قصد داریم تا نگاهی داشته باشیم به جلوه های ویژه فیلمی که بتازگی اکران شده. فیلمی که با تغییر مقیاس ها و با استفاده از جدیدترین تکنولوژی های جلوه های ویژه بصری و میدانی سعی کرده تا یک معجزه رو به تصویر بکشه که شاید بشه این فیلم رو بعنوان یکی از پرچالش ترین فیلم ها در بخش جلوه های ویژه در تاریخ سینمای هالیوود بحساب اورد. فیلم نوح (Noah) به کارگردانی دارن آرونوفسکی (Darren Aronofsky) و با هنرمندی راسل کرو (Russell Crowe) که در ماه مارس بر روی پرده سینما رفت و البته با انتقادات بسیاری رو به رو شد. دوستان قبل از شروع این مطلب لازم میدونم به موضوعی اشاره کنم. اگه یادتون باشه سال پیش در همون مطلب انتشار تریلر همین فیلم هم این موضوع رو تاکید کردم و اونم اینکه ما به هیچ وجه کاری با داستان این فیلم نداریم ! به هر حال این فیلم بر اساس داستان واقعی حضرت نوح (ع) که در قرآن اومده ساخته نشده و مشکلات زیادی درباره داستان این فیلم وجود داره که واردش نمیشیم ! اما جلوه های ویژه این فیلم چیزی نیست که بشه به همین سادگی از کنارش عبور کرد. در ساخت جلوه های ویژه فیلم نوح (ع) کمپانی هایی همکاری داشتن مثل ILM و LOOK Effects که میشه گفت بخش اعظم جلوه های ویژه این فیلم بر عهده کمپانی Industrial Light & Magic و یا همون ILM بوده. فکر میکنم با کمپانی ILM آشنایی دارید. جدیدترین فیلمی که این کمپانی روش کار کرده بود و ما اون رو بررسی کردیم فکر میکنم فیلم رنجر تنها (The Lone Ranger) بود که نامزد دریافت جایزه بهترین جلوه های ویژه در اسکار سال پیش هم شد و اگه یادتون باشه ویژوال افکت همون فیلم هم به نام Invisible Visual Effects معروف شده بود که قبلا دربارش صحبت کردیم. اما بطور کل ویژوال افکت فیلم نوح رو میشه در بخش های مختلفی دسته بندی کرد مثل کشتی، شبیه سازی آب، حیوانات، درختان، مناظر، موجوداتی به نام Watchers و... که درواقع میشه برای هر بخش یک مطلب کامل رو به شیوه ساخت و روش های مورد استفاده اختصاص داد ولی ما سعی میکنیم در همین مطلب بصورت خیلی کوتاه و مختصر به اونها اشاره هایی داشته باشیم. البته همونطوری که گفتم فیلم هنوز بر روی پرده سینماست و طبیعیه که هنوز ویدئوهای زیادی از پشت صحنه و مراحل تولیدش در فضای مجازی منتشر نشده. ولی چند ویدئو هست که در ادامه صحبت ها اونها رو خدمتتون ارائه خواهیم کرد و این قول رو هم بهتون میدم که صحبت درباره جلوه های ویژه این فیلم به همین مطلب خلاصه نمیشه و در آینده با انتشار ویدئوهای پشت صحنه و مراحل ساخت، اونها رو هم تقدیم حضورتون خواهیم کرد.

 

خب حتما میدونید که کشتی نوح در این فیلم بعنوان یکی از کاراکترهای اصلی بحساب میاد و میبایست نقش های زیادی رو در روند فیلم ایفا کنه. از زمانی که نوح شروع به ساختش میکنه تا انتها که کشتی به خشکی میرسه، اتفاقات زیادی رو در خودش میبینه. خب سازندگان فیلم نوح برای ساخت این کشتی از روشهای مختلفی استفاده کردن اما قبل از ساخت سوالات زیادی مطرح بوده که باید برای اونها به جوابهایی میرسیدن. مثلا اینکه این کشتی باید چه شکلی باشه و چه اندازه ای داشته باشه ؟

 

 

خب نهایتا چیزی که از مدل کشتی نهایی شد، یک مدل مستطیلی شکل بود. با ابعادی حدود 26 متر عرض، 17 متر ارتفاع و 150 متر طول که البته کشتی نوح رو در این فیلم میشه به 2 بخش مجزا تعریفش کرد. اول یک کشتی رو داریم که در خشکی هست که نوح به همراه خانواده درحال ساخت اونه که سازندگان از اون بعنوان کشتی ثابت نام میبرند. در این نوع بخش جلو کشتی بصورت واقعی توسط طراحان صحنه ساخته شده. این کشتی ثابت که بصورت واقعی ساخته شده، طولی حدود 50 متر رو داره که ادامه طول اون در برداشت های مختلف توسط جلوه های ویژه بصری اضافه میشه. ساخت این قسمت از کشتی که بصورت واقعی ایجاد شده، حدود 6 ماه طول کشیده و دلیل ساختش هم بخاطر تعامل و ارتباطی هست که بازیگران با اون بخش از کشتی برقرار میکنند و طبیعیه که هیچ کارگردانی نمیتونه قبول کنه که تمامی این بخش ها به جلوه های ویژه بصری سپرده بشه. پس بخش جلوی کشتی ثابت بصورت واقعی ساخته شد و ادامه اون توسط جلوه های ویژه کار شده بود.

 

 

اما نوع دوم پس از جاری شدن سیل و شناور شدن اون بر روی آبهاست که سازندگان از اون بعنوان کشتی شناور نام میبرند و این نوع دوم بصورت Full CG کار شده. خب پس تا اینجا متوجه شدیم که در این فیلم دو نوع کشتی وجود داشته. اولی کشتی ثابت و دومی کشتی شناور و در این میان یک صحنه نبرد رو داریم که در همونجا آب از دل زمین میجوشه و ... پیشنهاد میکنم برای آشنایی بیشتر با این کشتی ویدئوی زیر رو حتما ببینید :

 

احتمالا همونطوری که در ویدئو دیدید یک صحنه ویژه ای رو در این فیلم داریم که مربوط میشه به درختان. شاید بهتر بود قبل از پرداختن به کشتی درباره این موضوع کمی صحبت میکردیم که در داستان فیلم این کشتی به چه صورتی ساخته میشه. خب در فیلم نوح از پدربزرگ خودش یک بذری رو میگیره و اون رو در زمین میکاره و توسط همون بذر درختانی از داخل زمین بسرعت رشد میکنن و نوح از چوب همون درختان در ساخت کشتی استفاده میکنه.

 

 

خب یکی از سکانس های جالب فیلم همین صحنه رشد درختان هست. سازندگان اشاره میکنن که برای ایجاد این صحنه روش های مختلفی رو امتحان کردن و شاید براتون جالب باشه که بدونید نهایتا ساخت و انیمیت این درختان توسط نرم افزار SpeedTree انجام شده. خب میدونید زمانی که سازندگان درحال کار برروی این سکانس بودن، هنوز نسخه جدید اسپیدتری منتشر نشده بود و به این نکته اشاره میکنن که یه چنین قابلیتی بر روی نرم افزار وجود نداشت و اونها روشهای مختلفی رو جهت بدست اوردن این انیمیت تست کردن تا اینکه بالاخره سازندگان جلوه های ویژه این فیلم با تیم گسترش دهنده نرم افزار SpeedTree صحبت میکنن و به نتایج خوبی هم در این زمینه میرسن. البته این رو هم اضافه کنم که پس از اون امکان رشد گیاه در این نرم افزار افزوده شد و شاید بد نباشه که اینجا یک پرانتزی رو باز کنم و شما رو ارجاع بدم به مطلب ویژگی های جدید SpeedTree 7 که در همون مطلب به افزوده شدن قابلیت امکان ایجاد انیمیت رشد (Animated Growth) اشاره کردیم و حالا سازندگان فیلم نوح (ع) هم از همین نرم افزار و همین قابلیت جهت ساخت و انیمیت درختان استفاده کردن و سپس درختان ساخته شده رو با نرم افزار 3ds Max منتشر و از اونها با انجین V-Ray رندر گرفتن و اون صحنه زیبا رو در فیلم بوجود اوردن.

 

اگه یادتون باشه سال پیش در همون مطلب انتشار تریلر به این نکته اشاره کردیم که تمامی حیوانات توسط جلوه های ویژه بصری ساخته شده و خب حالا پس از اکران هم بخوبی به این مساله اشاره شد و به جرات میشه گفت که تمامی حیوانات شامل پرندگان، خزندگان و چهارپایان بصورت Full CG کار شدن. البته من قبل از تماشای فیلم انتظار دیگه ای رو از این بخش حیوانات داشتم. خب همونطوری که میدونید در جریان کشتی حضرت نوح (ع) حیوانات نقش مهمی رو داشتن ولی در این فیلم بجز چند سکانس محدود خیلی نقش پررنگی رو از حیوانات نمیبینیم !

 

 

در سکانس هایی میبینیم که حیوانات مختلفی (از هر گونه یک جفت) وارد کشتی میشن و طبیعیه که برای ساخت این سکانس ها به هیچ وجه امکان استفاده از حیوانات واقعی وجود نداشته پس بهترین گزینه استفاده از جلوه های ویژه بصری هست و حیوانات باید بصورت CG ساخته میشدن. سازندگان در کمپانی ILM ساخت و ایجاد اونها رو به این صورت توصیف میکنن که حیوانات در 3 دسته تقسیم شدن. پستانداران، خزندگان و پرندگان و برای هر دسته یک مجموعه ای از انواع سر، بدن، گردن، دم، پا و... تهیه شده و تمامی این اجزا بصورت کامل UV، تکسچر و ریگ شده بوده که از این بسته ها با نام Zoo Model Kit نام میبرن و این کمپانی گونه های مختلف حیوانی رو بسرعت فقط با سرهم کردن این اجزا ایجاد میکردن. پس میشه گفت که بیس و پایه مدل همه حیوانات یکی بوده و از اونها در گونه های مختلف استفاده شده و خب قطعا این تاثیر بسزایی رو در سرعت ایجاد حیوانات داشته.

 

 

اما مساله بعدی که در اینجا وجود داره چگونگی انیمیت این تعداد حیوان هست. مشخصه که امکان انیمیت این تعداد جانور بصورت دستی امکانپذیر نیست و قطعا کمپانی ILM میبایست از یک سیستم شبیه سازی جمعیت استفاده کرده باشه که همینطور هم هست و اونها از نرم افزار Massive برای اینکار استفاده کردن. برای هرکدام از حیوانات انیمیت های چرخه ای مختلفی تهیه شد مثل چرخه راه رفتن، خزیدن، بال زدن، نشستن و... سپس در نرم افزار Massive بصورت هوشمند از این انیمیت ها جهت ساخت یک سیل عظیمی از حیوانات استفاده شده. دوستان در اینباره هم ویدئویی رو براتون در نظر گرفتیم. البته ویدئو کیفیت خوبی نداره ولی خب دیدنش خالی از لطف نیست.

 

 

دوستان اگه یادتون باشه خیلی وقت پیش در یک مطلب بشکل خیلی مختصر نرم افزار Massive رو بهتون معرفی کردیم و درباره شبیه سازی جمعیت هم کمی صحبت کردیم که اگه دوست داشتید در این زمینه بیشتر بدونید پیشنهاد میکنم که به همون مطلب مراجعه کنید. البته این قول رو هم بهتون میدم که در آینده سعی میکنیم درباره تکنیک شبیه سازی جمعیت بیشتر صحبت کنیم و ابعاد مختلف این تکنیک رو بصورت دقیق تر مورد بررسی قرار بدیم.

 

درباره شبیه سازی آب در فیلم نوح صحبت طولانیه و نمیدونم باید از کجا شروع کنم ولی سعی میکنم خیلی کوتاه و مختصر تا اونجایی که میتونم بهتون توضیح بدم. شاید بشه نقطه شروع شبیه سازی آب در فیلم نوح رو همون صحنه نبرد بحساب اورد که در بخش کشتی بهش اشاره داشتیم. خب شروع حادثه درواقع از همون بخش هست و به یکباره اون جمعیت به سمت کشتی حمله میکنند و پس از اون با Watchers ها درگیر میشن و به یکباره با شکافته شدن زمین فواره های آب از داخل زمین به سمت بیرون میجوشه و همه رو در خودش غرق میکنه. دوستان اگه مایل باشید من صحبتم رو در اینجا کوتاه میکنم و پیشنهاد میکنم قبل از هرچیز ویدئوی زیر رو ببینید تا بهتر متوجه منظور من بشید.

 

 

همونطوری که گفتم این صحنه نبرد رو میشه نقطه شروع شبیه سازی آب در این فیلم بحساب اورد و البته از این صحنه به بعد ما با نوع دوم کشتی سرو کار داریم. یعنی کشتی ثابت و اون ساختمانی که جلوی کشتی رو بصورت واقعی به تصویر میکشید کنار گذاشته میشه و ما از این پس صرفا کشتی نوع دوم یعنی Full CG رو خواهیم داشت. شبیه سازی آب در این فیلم بشکل خیلی پیچیده و دقیقی کار شده. سرازیر شدن سیل از داخل جنگل که تمامی جزئیات برخورد آب با درختان به دقیق ترین شکل ممکن انجام شده و پس از اون ترک خوردن زمین و جوشیدن آب که باعث ایجاد واکنش های بسیار دقیقی بر روی کاراکتر های موجود در صحنه میشه. به گفته سازندگان در کمپانی ILM این شبیه سازی ها بصورت مرحله به مرحله انجام شده و سعی کردن که در هر مرحله جزئیات بیشتر و دقیق تری رو به صحنه اضافه کنن تا در نهایت یک شبیه سازی بدون نقص و کامل شکل بگیره.

 

 

اما در شبیه سازی آب جلوه های ویژه میدانی و بصری بشکل خیلی دقیق به هم گره خوردن. بعنوان مثال در همون صحنه نبرد، بارش باران هم وجود داره که این باران توسط جلوه های ویژه میدانی ساخته شده. خب میدونید که بارش باران در نماهای نزدیک باعث ایجاد واکنش هایی بر روی بازیگران میشه و افزودن اون توسط جلوه های ویژه بصری امکانپذیر نیست و در اینباره ویدئویی نیز منتشر شده که دیدنش خالی از لطف نیست.

 

 

دوستان متاسفانه هنوز اطلاعات دقیق درباره نرم افزارهای مورد استفاده در شبیه سازی آب منتشر نشده. فقط من یکجا دیدم که به نرم افزار هودینی اشاره شده بود که البته در اینباره با اطمینان کامل نمیتونم نظری بدم ! و ممکنه در آینده اطلاعات دقیق تری درباره نرم افزارهای مورد استفاده در این بخش هم منتشر بشه.

 

 

خب دیگه من سعی میکنم که مطلب رو در همینجا ببندم که طولانی تر نشه. البته جلوه های ویژه این فیلم هنوز جای صحبت داره. مثلا هنوز درباره موجوداتی که در این فیلم با نام Watchers بودن صحبت نکردیم و همینطور مناظری که بصورت Matte Painting ایجاد شده بودن و... که صحبت درباره بقیه بخش ها باشه بعد از انتشار ویدئوهای جذاب‌تر از مراحل ساخت و سعی میکنیم پس از انتشار ویدئوها درباره این بخش ها هم بیشتر صحبت کنیم.

 

در انتها فقط من دو تا نکته رو اشاره کنم. اول اینکه همونطوری که میدونید لطفا مطالب سایت رو بدون ذکر کامل منبع کپی نکنید ! و دوم اینکه این اولین مطلبی بود که در بخش مقالات وبسایت منتشر میشد و میخوام این رو بهتون بگم که از این پس سعی میکنیم که بیشتر درباره جلوه های ویژه آثار بزرگ سینمایی صحبت کنیم و صرفا این بخش به انتشار چند ویدئو از پشت صحنه این آثار خلاصه نشه ! البته همیشه ویدئو جایگاه خودش رو داره ولی فکر میکنم که صحبت درباره جلوه های ویژه این آثار هم میتونه مفید باشه. البته این بستگی به دیدگاههای شما داره. به هر حال میدونید که فعالیت هر بخش جدیدی که شروع میشه قطعا فقط با دیدگاه و نظرات شما میتونه به تکامل برسه. پس منتظر شما هستیم ...

 

یاحق